autor: Adam Węgrzynowicz » marca 23, 2008, 12:11 pm
Omega
– węgierska grupa rockowa grająca hard rocka i rocka progresywnego. Za datę założenia zespołu przyjmuje się 23 września 1962, kiedy to w "University Club" Wyższej Szkoły Technicznej w Budapeszcie grupa dała pierwszy koncert. Pomysł powstania zespołu istniał jednak już w 1959 roku i jak mówi legenda, o przydziale instrumentów zadecydowało głosowanie.
Historia
Pierwszy skład zespołu to László Benkő – instrumenty klawiszowe, János Kóbor – śpiew, gitara, András Kovacsics – gitara, István Varsányi – bas, Péter Lang – saksofon, Tomas Kunsztler – perkusja. Jako solistkę Omega pozyskała Zsuzsę Koncz z dziewczęcej grupy "Gézengúz"
W 1963 r. Zsuzsa Koncz przeszła do grupy Illés, a István Varsányi został powołany do wojska. Również Peter Lang i Tomas Kunsztler opuścili zespół, zastąpili ich: József Laux – perkusja, László Harmath – bas, saksofon oraz Mari Wittek – śpiew. Aby dalej istnieć jako zespół, Omega potrzebowała zezwolenia wydziału kultury. Fakt, że ojciec saksofonisty był jego dyrektorem, ułatwił sprawę.
W 1964 r. Laszlo Harmath opuścił zespół, a doszło dwóch nowych muzyków: Tomas Mihaly – bas i Tomas Somló – saksofon, śpiew. Pierwszy występ miał miejsce w Eotvos Klub, w którym Omega od tej pory występowała regularnie.
W 1966 r. Mari Wittek opuścił Omegę. Kobor został głównym wokalistą zespołu. Został też wydany pierwszy SP (singel) "Paint It Black". W tym samym roku zostały wydane jeszcze trzy następne single. Wszystkie cztery zawierały własne wersje zachodnich przebojów (covery).
W 1967 r. Omega miała trzyminutowy występ w filmie "Ezek a fiatalok" (Ach, ta młodzież) jako zespół towarzyszący Zsuzsy Koncz w piosence "Ez az a ház". Laszlo Benko wzbogacił brzmienie zespołu o flet i trąbkę i razem z Tamasem Mihaly zaczął wspomagać partie wokalne. Do zespołu dołączył Gábor Presser (instrumenty klawiszowe, śpiew). Ukazało się kilka węgierskojęzycznych SP z własnymi kompozycjami. Większość to kompozycje Pressera z tekstami Istvana S. Nagy. Na festiwalu piosenek tanecznych Omega towarzyszyła Sarolcie Zalatnay w piosence "Nem várok holnapig".
W 1968 r. zespół opuścił Andras Kovacsics, a także Tomas Somló, który w kilka lat później dołączył do Locomotiv GT. Na jednym z koncertów grupy Decca, Omega odkryła dziewiętnastoletniego gitarzystę György Molnára, którego udało się pozyskać do zespołu. Jako autorka tekstów, Anna Adamis zajęła miejsce Istvana S. Nagy. Podczas wspólnego koncertu z zespołami Spencer Davis Group i Traffic w Budapeszcie, Omegę odkrył manager Spencer Davis Group, John Martin i zaprosił na tourne po Anglii. Podczas koncertów w Londynie, gratulowali im m.in. Eric Clapton i George Harrison. Wystąpili również w telewizji BBC. Martin zaaranżował produkcję płyty LP (longplay) dla wytwórni Decca Records, która to nadała zespołowi nazwę "Omega Red Star". Po trzech dniach pracy nad płytą, Mecky musiał wracać do Budapesztu. Prace nad albumem nie zostały nigdy ukończone, mimo to Decca wydała go jednak pod tytułem "Omega Red Star from Hungary". W późniejszym czasie, na Węgrzech podjęto prace nad tym albumem, ale tylko niektóre utwory ukazały się na SP. W tym roku miało miejsce także drugie tourne po Anglii i mimo kompletu materiału na następny album, do produkcji nie doszło. Ze względów politycznych Omega została wezwana na Węgry. Po sukcesach w Londynie ukazał się pierwszy węgierski LP, wydany przez Hugaroton, pod tytułem "Trombitás Frédi és a rettenetes emberek". Jeszcze tego samego roku sprzedano ponad 100 000 sztuk, co dało w efekcie pierwszą złotą płytę. Z piosenką "Kiabaly enekelj" Omega doszła do finału festiwalu piosenki tanecznej.
W 1970 r. swoim największym przebojem, utworem "Gyöngyhajú lány" (Dziewczyna o perłowych włosach), Omega zdobyła nagrody: w czerwcu, na festiwalu Barbarella w Palma de Mallorca i w listopadzie na Yamaha – Festival w Tokio, gdzie za drugie miejsce każdy członek zespołu otrzymał motocykl. Przebój został wydany przez JVS na SP.
W kwietniu 1971 Gabor Presser i Jozsef Laux opuścili Omegę i założyli zespół Locomotiv GT. Również autorka tekstów Anna Adamis odeszła z zespołu. Na następnym LP Omegi znalazł się utwór "Hutlen bartok" (niewierni przyjaciele). Na instrumentach klawiszowych grał tylko Laszlo Benko. Z nowym perkusistą z grupy Neoton Family ustalił się ostateczny skład: János "Mecky" Kóbor – śpiew, Tomas "Misi" Mihaly – bas, gitara, śpiew, Ferenc "Ciki" Debreceni – perkusja, György "Elefant" Molnár – gitara, László "Laci" Benkő – instr. klawiszowe, śpiew. Pseudonimem "Elafant" (słoń) został nazwany Molar, gdy podczas koncertu przypadkowo przewrócił drogi mikrofon. Hungaraton uważał duet autorski Presser – Adamis jako autorów sukcesu, przez co prognozował lepszą przysłość dla Locomotiv GT, niż dla Omegi. Hungaroton otworzył nową wytwórnię o nazwie "Pepita", specjalizującą się w "muzyce lekkiej", aby w ten sposób odróżnić się od klasycznie zorientowanej wytwórni Oualiton. W związku z tym, Omega zaczęła nagrywać dla Pepity. W tym roku Omega zaliczyła występy w Paryżu, Pradze, Wiedniu oraz Helsinkach.
W 1972 r. Omega nagrała album "200 évvel az utolsó háború után" (200 lat od ostatniej wojny), lecz cenzura nie dopuściła do jego wydania. Z jednej strony wizja mrocznej przyszłości w utworze tytułowym nie odpowiadała komunistycznej koncepcji. Po drugie, jeden z producentów Hungarotonu poczuł się osobiście dotknięty utworem "Szex Apo". Zamiast tego ukazał się album "Élő Omega" – nagrany podczas tourne, bez muzyków towarzyszących i na prymitywnym sprzęcie. Tytuł albumu ma podwójne znaczenie, po pierwsze nagranie na żywo, po drugie chęć udowodnienia że Omega żyje mimo odejścia Pressera i Lauxa.
Występy na Węgrzech, w Hiszpanii i Finlandii. Pod koniec roku występy w NRD (Berlin, Gorlitz i Lipsk).
W 1973 r. niemiecki producent Peter Hauke doprowadził do podpisania umowy z zachodnioniemiecką wytwórnią "Bacillus" (Bellaphon) na trzy albumy w trzy lata. Nagrano tam angielskojęzyczny album "Omega" W latach 70. dzięki angielskojęzycznym LP oraz niemieckojęzycznym SP, Omega stała się najbardziej popularnym zespołem rockowym z bloku wschodniego. Występowała w Polsce i Anglii, oraz na żywo w radiu i TV NRD.
10 lipca 1975 wystąpiła w Sztokholmie w radiu Tonkraft.
W 1976 r. Bellaphon przedłużył kontrakt z Omegą. Album "Time Robber" nagrano w mieście Offenbach nad Menem, gdzie muzycy otrzymali lepsze możliwości techniczne, niż w Koloni. Jest to pierwszy album odpowiadający dokładnie wersji węgierskiej "Időrabló", która ukazała się jako druga. Prawdopodobnie uzyskał największy sukces komercyjny Omegi.
W 1977 r. podczas koncertu na Kisstadionie 19 sierpnia Omega otrzymała złota płytę za "Time Robber". Występowała w RFN ze Scorpions. Protesty polityków z NRD przeciwko muzykom i ich muzyce spowodowały jednak zakaz publicznego ogłaszania na Węgrzech "zachodnich" sukcesów Omegi.
W 1978 r. Omega wystąpiła w Polsce – Władysławowo (17 lipca). We wrześniu podczas koncertu na Kisstadionie wręczono złote płyty za angielskojęzyczne produkcje. W tym roku był to "Skyrover". 18 listopada miał miejsce występ w Holandii – Nijmegen.
W 1979 r. koncert z Kisstadionu wydano jako podwójny album "Élő Omega Kisstadion 79". W RFN ukazał się również jako podwójny album "Live at the Kisstadion 79", w tym większość utworów opatrzona jest tekstami angielskimi.
W 1982 r. miało miejsce tourne po NRD – dwa koncerty w ulewnym deszczu przed ok. 35 000 widzów. Na 20-lecie działalności zespołu, Omega dała w listopadzie serię koncertów w Sportcsarnok (hala sportowa) w Budapeszcie, wydane na podwójnym LP "jubileumi koncert". Miklós Jancsó nakręcił obraz "Omega Omega Omega" – film zawierał głównie materiały z koncertów jubileuszowych.
W 1983 r. odbyło się tourne europejskie, m.in. koncerty w NRD – występ w Berlinie Wschodnim został im zabroniony. W ramach tak zwanego pojedynku rockowego Węgry – Austria, odbywającego się w Wiedniu 30 sierpnia 1983, Omega zagrała wspólnie z Karthago.
W 1984 r. występ Omegi o godz. 4 w nocy z 31 października na 1 listopada był wspaniałym zakończeniem maratonu rockowego w wiedeńskiej arenie.
Rok 1986 to ostatni koncert w NRD, na 40-lecie FDJ. Jako pierwszy zespół w historii, Omega otrzymała nagrodę im Franza Liszta, dotąd nagroda ta była przyznawana dla solistów.
W 1987 r. Omega dała dwa koncerty jubileuszowe "25 lat Omegi" na Kisstadionie, za każdym razem przed 15 000 publicznością.
W 1988 wydano video "Jubileumi konzert". Oprócz stałego składu wystąpili Gábor Presser i József Laux.
W 1990 r. planowany był wspólny koncert z IIlés na Nepstadionie. Ostatecznie IIlés odmówił, a członkowie Omegi dowiedzieli się z radia, że IIlés gra sam.
2 sierpnia 1994 członkowie Omegi uwiecznili odciski dłoni w Rock Cafe, w Budapeszcie. Na koncercie na budapeszteńskim Nepstadionie gościnnie wystąpili Tomas Somló, Gábor Presser, Tomas Szekeres, Rudolf Schenker, Klaus Meine. 70 000 widzów podziwiało występ zespołu w ulewnym deszczu. Koszt przedsięwzięcia, które zespół sam finansował, przewyższył dochód ze sprzedaży biletów, do których dodawano w prezencie singel "Miss World". Dopiero sprzedaż płyty CD i kaset video doprowadziła do minimalnego zysku. Presser i Szekeres współpracowali również przy nagraniu wydanego w rok później albumu studyjnego "Trans and dance". 14 października Omega dała koncert na dachu domu towarowego przed 40 000-widownią w mieście Pécs.
19 października 1996 odbyła się wycieczka statkiem po Dunaju do Visegradu, organizowana przez Omega Club z Budapesztu. Omega zagrała kameralny koncert.
W 1997 r. niemiecka firma "Barbarossa " wydała na CD "Das deutsche Album", nagrane w latach 70. niemieckojęzyczne utwory Omegi. Po interwencji zespołu, wycofano wydawnictwo z rynku, gdyż produkcja odbyła się bez zgody i wiedzy Omegi. Miała miejsce też uroczystość jubileuszowa 35-lecia istnienia grupy. Wśród gości był m.in. pierwszy gitarzysta Andras Kovacsics.
W 1999 r. miał miejsce występ TV Zenebutik Plus – program zrobiony przez Juhas w budynku AB – AEGON. Omega utworzyła spółkę akcyjną Omega Rt z kapitałem 20 mln forintów (ok. 80 000$) Koncert na Népstadionie, planowany na maj, ze względu na wojnę w Kosowie, został przełożony na 4 września sponsorzy to Ouaestor, poczta i Opel. W cenie biletu była jedna akcja Omega SA. Koncert przed 80 000 publicznością został wydany na CD oraz video. Koncert 99 nagrodzono za najlepszą produkcję muzyczną roku. Zespół rozpoczął działalność własnej telewizji o zasięgu lokalnym w Budapeszcie, o nazwie Omega TV (w międzyczasie BOCS TV, później FIX TV), celem stacji telewizyjnej i spółki jest promocja młodych zespołów oraz zdobycie funduszy na wznowienia płyt węgierskich "dinozaurów" rocka.
Składy
* Janos Kobor "Mecky" – śpiew, gitara (ur. 17 maja 1943, Budapeszt, Węgry),
* György Molnár "Elefánt" – gitara (ur. 12 września 1949, Budapeszt, Węgry),
* Tamas Mihaly "Misi" – bas, gitara, śpiew (ur. 24 września 1947, Budapeszt, Węgry),
* Ferenc Debreceni "Ciki" – perkusja (ur. 24 marca 1948, Gyönygyös, Węgry),
* Laszlo Benko "Laci" – instrumenty klawiszowe, śpiew (ur. 12 czerwca 1943, Szombathely, Węgry),
* Zsolt Gomori – instrumenty klawiszowe (ur. 9 lipca 1962, Budapeszt, Węgry),
* Tamas Szekeres – gitara (ur. 12 marca 1964, Budapeszt, Węgry),
* Ildikó Keresztes – śpiewaczka (ur. 8 sierpnia 19., Marosvásárhely, Siedmiogród),
* Gyuri Demeter – śpiew, muzyka (ur. 7 lipca 1959, Budapeszt, Węgry),
* Csaba Molnár – menadżer (ur. 8 sierpnia 1961, Eger, Węgry),
* Zsolt Greczy – rzecznik prasowy (ur. 10 października 1964, Budapeszt, Węgry)
Dziewczyna o perłowych włosach(Gyöngyhajú lány)
Pewnego razu Słońce tak się zmęczyło,
Że zasnęło na łonie zielonego jeziora
Ludzi zaś bolała ta ciemność
Ona się zlitowała, przyszła do nas
Tak, przyszła Perlistowłosa
Śniłem, czy też była to jawa
Ziemia znów zielona była
I Niebo tak niebieskie jak dawniej
Wstał świt, ona wrociła do domu,
Za niebieską górę, pośród kwiecia
Trochę zmęczona snuła bajkę
W jej pięknych perlistych włosach drzemie swiatło
Tak, przyszła Perlistowłosa
Śniłem, czy też była to jawa
Odtąd perliste włosy żyją w głębokim niebieskim morzu
Kiedy jesteś bardzo samotny
Spada do ciebie mała gwiazda
Śnieżnobiałe perły niechże cię prowadzą
Jak dobrego wędrowca białe kamienie
Obudź się Perlistowłosa
Śniłem, czy też była to jawa
Lampy perła prowadzi cię
Pomiędzy Niebem a Ziemią
Adam Węgrzynowicz
Płyń w dół rzeki tej szerokiej
Płyń mój bluesie, płyń