Audycja 4.01.2009

[JaRas]

[Adam Węgrzynowicz]

spoko rano coś wkleję o wykonawcach

[JaRas]

Wiedziałem, że na Prezesie można polegać.
Ino trochę się poskłada po Sylwkowym szaleństwie

[Marek Kaczanowski]

[Adam Węgrzynowicz]

HENDRIX, JIMI

Jimi Hendrix (właśe. Johnny Allen Hendrix) urodził się 27.11.1942 r. w Seattle w stanie Waszyngton (USA). Zmarł 18.09.1970 r. w Londynie (Anglia). Jego ojciec był Murzynem, matka Indianką z plemienia Czirokezów. Gdy miał 4 lata, ojciec nadał mu imiona James Marshall. Pierwszą gitarę otrzymał w wieku 12 lat. Hendrixa opisuje się większą liczbą komplementów niż jakąkolwiek inną gwiazdę rocka. Jako niepodważalnie jedna z najbardziej wpływowych postaci muzycznych, wzbogacił sztukę gry na gitarze elektrycznej o nieporównywalną z niczym wizję. Był samoukiem; posługując się lewą ręką, musiał radzić sobie z gitarą dostosowaną do prawej ręki. Wiele godzin spędzał wchłaniając sztukę bluesowych muzyków z Południa USA, od Roberta Johnsona po Muddy Watersa, od Howlin' Wolfa po B.B. Kinga. Jeszcze w szkole, przed zapisaniem się jako spadochroniarz do 101 Dywizji Powietrznej, mający aspiracje muzyczne Jimi dołączył do kilku lokalnych grup rhythm'n'bluesowych, m.in. The Rocking Kings. W tym okresie poznał gitarzystę basowego Billy'ego Coxa, z którym nie raz zetknął się podczas swojej kariery. Będąc w wojsku utworzyli razem The Casuals, którą reaktywowali po powrocie do cywila. W lipcu 1962 r. Hendrix został zwolniony z armii po złamaniu prawej nogi po nieudanym skoku na spadochronie (inne źródła jako powód zwolnienia podają chorobę psychiczną). Rozpoczął wówczas współpracę z różnymi odbywającymi tournee zespołami i wystąpił między innymi w The Imperials oraz Sam Cook And The Valentinos. Szczególnie przypadły mu do gustu dłuższe przygody z tak znanymi wykonawcami, jak The Isley Brothers, Lonnie Youngblood, Curtis Knight i Little Richard, z którymi sporo nagrywał, choć nie był w stanie dostosować się do dyscypliny, jaką narzucały występy. Pomimo takiej osobowości, doświadczenie zdobyte na scenie podczas okresu kształtowania się młodego Hendrixa okazało się istotne dla późniejszego rozwoju artysty.
W 1965 r. Jimi przeniósł się do Greenwich Village w Nowym Jorku. W październiku dołączył do piosenkarza soulowego Curtisa Knighta i podpisał niekorzystny kontrakt z jego menedżerem, Edem Chalpinem. Ta nierozsądna decyzja wielokrotnie odbijała się później na jego karierze. W czerwcu następnego roku Hendrix, zmieniwszy nazwisko na Jimmy James, utworzył grupę początkowo nazwaną The Rainflowers, a następnie Jimmy James And The Blue Flames. Kwartet, w którego skład wchodził również przyszły członek grupy Spirit - Randy California, występował regularnie w Cafć Wha? w Greenwich Village. Wtedy właśnie Linda Keith, była dziewczyna Keitha Richarda z The Rolling Stones, poradziła basiście grupy The Animals, Chasowi Chandlerowi, by obejrzał koncert zespołu Hendrixa. Chandler natychmiast poznał się na wyjątkowym talencie gitarzysty i namówił go do przyjazdu do Londynu. We wrześniu 1966 r. Hendrix przybył do Anglii. Chandler wspólnie z Mikiem Jeffriesem (aka Jeffreysem) został jego menedżerem i natychmiast rozpoczął poszukiwania odpowiedniej grupy towarzyszącej. Jako gitarzystę basowego zatrudniono Noela Reddinga (ur. 25.12.1945 r. w Folkstone w hrabstwie Kent, Anglia), który dopiero co zrezygnował z przyłączenia się do The New Animals, natomiast John „Mitch” Mitchell. (ur. 9.06.1947 r. w Ealing w hrabstwie Middlesex, Anglia), weteran grup The Riot Squad i Blue Flames Georgie Fame'a, został perkusistą nowo powstałego tria.
Grupa, występująca jako The Jimi Hendrix Experience, zadebiutowała 18 października 1966 r. w paryskiej Olimpii u boku Johnny'ego Hallidaya. Po powrocie do Anglii rozpoczęła serię występów w klubach, które przyciągały arystokrację muzyki pop, m.in. Pete Townshenda i Erica Claptona. W grudniu trio wydało swój pierwszy singel, „Hey Joe”, a jego wejście do brytyjskiej Top 10 zachęciło zespół do nagrania kolejnej małej płyty, „Purple Haze”. Znaki rozpoznawcze Hendrixa-gitara Fender Stratocaster i wzmacniacz Marshalla, cierpiały każdego wieczora. Spełniwszy wymogi muzyki pop, grupa wzmacniała teraz swoją reputację poprzez niezwykłe pokazy na koncertach. Hendrix wykorzystywał kulturowe dziedzictwo muzyki murzyńskiej, tworząc wstrząsający atak akustyczno-wizualny. Otoczona aureolą długich, kręconych włosów, wątła sylwetka gitarzysty przebrana była w kolorowy, psychodeliczny kostium, a chociaż Hendrix nigdy nie wyróżniał się jako wokalista, jego śpiew wywoływał ciekawe efekty. Technika gry na gitarze wywodziła się wprost od artystów bluesowych, ale zawierała w sobie tak obszerną paletę rozmaitych uczuć, jakiej nie można było spotkać u żadnego współczesnego gitarzysty. Wielu próbowało - Eric Clapton, Jeff Beck, Pete Townshend - ale to właśnie Hendrixowi się udało. Inni patrzeli w osłupieniu, jak jego przypominające pchnięcie rapierem utwory ścierają się ze wspaniałymi solówkami, a ogromny dynamizm i oryginalność zatapiają się w bogactwie możliwości technicznych - zniekształconych sprzężeniami dźwiękach, pogłosie, nawet czystym hałasie nadających jego brzmieniu nową stylistyczną fakturę. Jego technika wywierała takie wrażenie, iż wydawało się, że jest irracjonalna. Atmosferę koncertów podgrzewał jeszcze przebojowy image sceniczny - Hendrix traktował gitarę jako dodatkową część swego ciała. Grał trzymając gitarę z tyłu, pocierał struny plecami, łokciem, udami lub w udawanej ekstazie seksualnej szarpał je na deskach sceny. Praktyki tego typu ściągnęły na niego krytykę ze strony radykałów, twierdzących iż artysta stał się „Wujem Tomem”, stosującym tanie sztuczki, aby przypodobać się białej publiczności. Zarzuty te przekreślały długą tradycję podobnych występów innych czarnych wykonawców - począwszy od Charleya Pattona, a skończywszy na T-Bone Walkerze - lecz Hendrix nie załamał się, dzięki czemu wytworzył klimat, który pozwolił późniejszym gwiazdom, takim jak Michael Jackson i Prince, na niczym nie ograniczoną ekspresję.
Czysta linia basowa Reddinga tworzyła podstawę dla improwizacji Hendrixa, natomiast anarchiczne dudnienie perkusji Mitchella, równie nieskrępowane jak gitara lidera, wnosiło powiew innowacji. Powoli ustępstwa grupy na rzecz muzyki pop stawały się coraz mniejsze i zmalały do minimum podczas nagrywania przez The Experience zdumiewającego debiutanckiego albumu Are You Experienced?, który zawierał rozmaite utwory, od apokaliptycznej wizji w „I Don't Live Today”, poprzez bluesowy „Red House”, do funkowych „Fire” i „Foxy Lady”. Longplay dotarł do 2. pozycji na liście najpopularniejszych płyt długogrających w Anglii, ustępując miejsca jedynie Beatlesom i ich „Sierżantowi Pieprzowi...”. W czerwcu 1967 r. Jimi Hendrix powrócił do Ameryki, wzbudzając sensację na Festiwalu Muzyki Pop w Monterey. Podczas wykonywania „Like A Rolling Stone” Dylam artysta przerwał grę i poinformował tłum, że przestraja gitarę, zaś później w tym samym utworze przyznał się, iż zapomniał słów. Taka śmiałość, humor i niebywała pewność siebie zdobyły serca tłumu. Jego występ stanowił sensację - rozpamiętywano sposób, w jaki chwytał gitarę zębami, a w finale show palił ją przy pomocy benzyny z zapalniczki.
Odtąd każde jego publiczne pojawienie się wzbudzało aplauz, a po niezbyt sensownie zaaranżowanej trasie koncertowej - jako zespół towarzyszący grupie The Monkees - The Experience zyskał pełną czci publikę w rodzących się w USA kręgach koncertowych. Płyta Axis: Bold As Love ukazała wspaniałe możliwości tekstowe Jimiego, co przejawiło się zwłaszcza w jazzującym nagraniu „Up From The Skies”, a także w „Little Wing”, subtelnym utworze miłosnym przepełnionym uczuciami kreowanymi przez delikatne dźwięki gitary, budującej perspektywę bliższą nieśmiałemu, pozascenicznemu charakterowi Hendrixa. Album ten, wydany w grudniu 1967 r., zakończył rok pełen triumfu - zarówno pod względem artystycznym, jak i komercyjnym - lecz już po kilku miesiącach z trudem zachowywany spokój zaczął się kruszyć. W styczniu 1968 r. The Experience rozpoczął wyczerpujące tournee po USA, odbywając 54 koncerty w ciągu 47 dni. Hendrix byk już zmęczony wizerunkiem nieposkromionego dzikusa. Jego pragnienie bardziej elokwentnej sztuki było odbierane z niedowierzaniem przez widzów oczekujących wciąż nowych sztuczek. Będąc człowiekiem impulsywnym, nie był w stanie ukryć słabej formy na koncertach. Także jego współpraca z Reddingiem stawała się coraz bardziej uciążliwa, gdyż basista sprzeciwiał się ustalonym wzorom, według których miał grać.
AlbumElectric Ladyland, ostatnie oficjalne wydawnictwo The Experience, ukazał się w październiku 1968 r. To ekstrawaganckie dzieło uznano początkowo za efekt niepohamowanej natury Hendrixa, lecz obecnie uważa się za jedną z najważniejszych płyt artysty. Ujawnił on pragnieniewyrwania się ze schematu grania w trio, narzucającego coraz większe ograniczenia. Gitarzysta zaprosił do udziału w kilku nagraniach członków grup Traffic (Chrisa Wooda i Steve'a Winwooda) oraz The Jefferson Airplane (Jacka Casady'ego). Album składak się z nagrań w klasycznym stylu Hendrixa - „Gypsy Eyes”, „Crosstown Traffic” - ale też zadziwiającego i nowatorskiego „Voodoo Chile”, który po śmierci Jimiego dostał się na szczyt listy przebojów. Kompozycja ta ukazała rytmiczność, celowość i maestrię w posługiwaniu się niedawno wprowadzonym na rynek pedałem wah-wah. Płyta Electric Ladyland zawierała dwa brytyjskie hity: „The Burning Of The Midnight Lamp” i „All Along The Watchtower”. Ten drugi, stanowiący nową wersję kompozycji Dylam, wywierał szczególne wrażenie i - co ciekawe - sam kompozytor przejął interpretację Hendrixa podczas wykonywania utworu na trasie koncertowej w 1974 r.
Pomimo takiej kreatywności, zawodowe i prywatne życie gitarzysty stawało się pełne problemów. W Toronto aresztowano go za posiadanie heroiny i pomimo że wycofano później zarzuty, proces ciągnął się przez większą część 1969 roku. W międzyczasie Chas Chandler wycofał się ze spółki menedżerskiej, stosunki w zespole pogorszyły się i chociaż Redding pocieszał się w grupie Fat Mattress, różnice między nim a Hendrixem były nie do przezwyciężenia. The Experience zagrał swój ostatni koncert 29.06.1969 r. na festiwalu w Denver, po czym Jimi utworzył Gypsies Sons And Rainbows z Mitchellem, Billym Coxem (bas), Larrym Lee (gitara rytmiczna), Jumą Sultanem i Jerrym Valezem (konga i bongosy). Ta krótko istniejąca grupa wystąpiła tylko raz, 18.08.1969 r., na zakończenie festiwalu w Woodstock, kiedy to Hendrix wykonał swoją słynną interpretację amerykańskiego hymnu narodowego „Star Spangled Banner”. Odczytano to jako akcent polityczny, co mogło wynikać z rosnących nacisków na Hendrixa ze strony rozmaitych radykalnych ugrupowań murzyńskich. W październiku Jimi utworzył składającą się z czarnych muzyków grupę Band Of Gypsies, co miało służyć podkreśleniu elementów afroamerykańskich w jego muzyce. Trio w składzie Jimi, Billy Cox i perkusista Buddy Miles, zadebiutowało 31.12.1969 r. w Fillmore East w Nowym Jorku, ale jego możliwości ograniczała dość banalna gra Milesa, a także pozbawione inwencji kompozycje. Część nagrań tria zebrana została na wydanej w 1970 roku płycie Band Of Gypsies. Mimo iż znajdowały się na niej tak wyjątkowe utwory, jak „Machine Gun”, album wydano głównie z powodu wspomnianego wcześniej Eda Chalpina, który nabył prawa do tej płyty na podstawie porozumienia rozwiązującego poprzedni kontrakt.
The Band Of Gypsies rozpadł się po zaledwie trzech koncertach. Hendrix początkowo skupił wysiłki na ukończeniu swojego studia Electric Ladyland. Następnie zaczął pracę nad kolejnym podwójnym albumem - nie wydanym First Days Of The New Rising Sun - po czym wznowił występy z Coxem i Mitchellem. Koncerty były dla niego frustrujące, gdyż cele artysty i oczekiwania publiczności coraz bardziej rozmijały się. Jego ostatni brytyjski występ - 30 sierpnia 1970 r. na festiwalu na wyspie Wight - pogłębił ten problem, chociaż prezentowana muzyka momentami była naprawdę hipnotyzująca.

Po krótkim europejskim tournee, w czasie którego 6 września dał swój ostatni pełny koncert (na wyspie Fehmarn w Niemczech), gitarzysta powrócił do Londynu. Dziesięć dni później wystąpił w klubie Ronniego Scotta, towarzysząc Ericowi Burdonowi i jego grupie War. 18 września 1970 r. jego przyjaciółka Monika Danneman przeraziła się, nie mogąc go dobudzić. Wezwano pogotowie, lecz po przewiezieniu Hendrixa do pobliskiego szpitala o 11.45 stwierdzono jego zgon. Dochodzenie przyczyn śmierci dało bezdyskusyjny werdykt - śmierć nastąpiła na skutek zadławienia się własnymi wymiocinami. Eric Burdon twierdził trzy dni później, iż jest w posiadaniu samobójczego listu Hendrixa, lecz nigdy tego nie potwierdzono.
Dwa pośmiertne albumy, Cry Of Love i Rainbow Bridge, oba z 1971 roku, zawierały mieszankę ostatnich nagrań artysty z dziełami z wcześniejszych sesji. Oba albumy stanowiły godny hołd złożony artyście, w przeciwieństwie do wielu innych - tanich, cwaniackich, obliczonych na łatwy zysk, nagranych w dziwnych okolicznościach i zaopatrzonych w idiotyczne tytuły - służących tylko osłabieniu jego zadziwiającej popularności. Ta nierównowaga została naprawiona przez późniejsze wydanie archiwalnych nagrań, ale spuścizna Hendrixa polega również na utrzymującym się wpływie artysty na wielu współczesnych muzyków. Warto zauważyć, że wielu białych gitarzystów przejęło bezkrytycznie elementy jego techniki. Wplyw Hendrixa na czarnych wykonawców, od Milesa Davisa po George'a Clintona i Prince'a, zainspirował powstanie nowych gatunków muzyki. Jimi Hendrix wpłynął - i wydaje się, iż będzie nadal mieć wpływ - na muzykę rockową bardziej niż ktokolwiek inny, pozostając jednocześnie wielką legendą.
Pod koniec 1993 r. w sprzedaży pojawił się album Stone Free - A Tribute To Jimi Hendrix, na którym znalazło się 14 nowych wersji słynnych kompozycji Hendrixa w interpretacji tak różnych stylistycznie artystów, jak m.in. The Cure, Buddy Guy, Seal, Pat Metheny, Paul Rodgers, Jeff Beck, Eric Clapton, The Pretenders czy Living Colour.

Albumy: Are You Experienced? (1967), Axts: Bold As Love (1967), Electric Ladyland (1968), Band Of Gypsies (1970).
Pozostała część ogromnego katalogu Hendrixa została wydana po jego śmierci: Cry Of Love (1971), Experience (1971), Isle Of Wight (1971), Rainbow Bridge (1971), Hendrix In The West (1971), More Experience (1972), War Heroes (1972), Soundtrack Recordings From The Film Jimi Hendrix 1973), Loose Ends (1974), Crash Landing (1975), MidnightLightnin' (1975), Nine To The Universe (1980), The Jimi Hendrix Concerts (1982), Jimi Plays Monterey (1986), Band Of Gypsies 2 (1986), Live At Winterland (1987), Live And Unreleased (1989), Monday Morning - Jimi At Woodstock (1994).
Kompilacje: Smash Hits (1968), The Essential Jimi Hendrix (1978), The Essential Jimi Hendrix Volume Two (1979), The Singles Album (1983), Kiss The Sky (1984), Radio One (1988), Cornerstones (1990), Blues (1994).

[RockOnCellBlock]

[Marek Kaczanowski]

[Andrzej Jerzyk`e]

[Adam Węgrzynowicz]

[RockOnCellBlock]

[Andrzej Jerzyk`e]

[RockOnCellBlock]

[Andrzej Jerzyk`e]

[RockOnCellBlock]

[lech]

[Marek Kaczanowski]

[lech]

[Marek Kaczanowski]

[JaRas]

[Marek Kaczanowski]

[Marek Kaczanowski]

Ronnie Baker Brooks.

[JaRas]

[Darek Grodziński]

[RockOnCellBlock]

[Marek Kaczanowski]

[RockOnCellBlock]

[JaRas]

[RockOnCellBlock]

[Marek Kaczanowski]

[JaRas]